Ajax چیست؟
ایجکس – Ajax مجموعه‌ای از ابزارهای مختلف است که به کمک آن می‌توان بخشی از اطلاعات را ارسال و یا دریافت کرد.
به‌وسیله این تکنولوژی بدون نیاز به بارگذاری مجدد صفحه، امکان تبادل اطلاعات با سرور و به‌روز کردن بخشی از صفحه وب موجود است.
ایجکس یک زبان برنامه‌نویسی نیست؛ مجموعی از تکنولوژی‌های مختلف است که یک اسکریپت سمت کاربر را شکل می‌دهند؛ یک تکنیک برای ایجاد برنامه‌هایی با تعامل بهتر و سریع‌تر.
Ajax مخفف کلمات Asynchronous JavaScript And XML می‌باشد.
نمونه کد ایجکس به وسیله جکوئری
تاریخچه
در اواسط زمستان ۱۳۸۴ (فوریه ۲۰۰۵ میلادی) بود که Jesse James Garrett برای اولین بار در قالب مقاله‌ای از این عنوان استفاده کرد.
بااین‌حال که در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) بود که این عنوان اختراع شد، اما تاریخچه فناوری‌هایی که به این موضوع منتهی شدند، حدوداً یک دهه قبل توسط مهندسین خلاق ماکروسافت ایجاد شدند.
بااین‌حال که در سال ۱۳۸۴ (۲۰۰۵ میلادی) بود که این عنوان اختراع شد، اما تاریخچه فناوری‌هایی که به این موضوع منتهی شدند، حدوداً یک دهه قبل توسط مهندسین خلاق ماکروسافت ایجاد شدند.
درنهایت با تغییر و تحولاتی که در این مسیر به وجود آمد، تکنولوژی Ajax ایجاد شد.
کلیات و ساختار
این تکنولوژی مرتبط با مرورگرها بوده و مستقل از نرم‌افزار وب سرور کار می‌کند.
یکی از مشخصه‌های مهم این معماری این است که برای انجام هر کاری نیاز به بارگذاری کل صفحه نیست و با استفاده از آن در سرعت، عملکرد و قابلیت‌های وب‌سایت‌ها و برنامه‌های تحت وب، بهبود چشمگیری ایجاد می‌شود.
فناوری‌های تشکیل‌دهنده ایجکس عبارتند از:
• نمایش استاندارد با استفاده از XHTML و CSS
• انتخاب و اعمال تغییرات روی دستورات به‌وسیله Document Object Model (DOM)
• انتخاب و اعمال تغییرات روی دستورات به‌وسیله Document Object Model (DOM)
• تبادل و تغییر اطلاعات با استفاده از XML و تبدیلات XSLT
• بازیابی اطلاعات با استفاده از XMLHttpRequest
• و درنهایت جاوااسکریپت برای سرهمبندی همه‌چیز باهم.
• بازیابی اطلاعات با استفاده از XMLHttpRequest
• و درنهایت جاوااسکریپت برای سرهمبندی همه‌چیز باهم.
مراحل اجرا
اول از سمت کاربر یک رویداد در صفحه وب اتفاق می‌افتد مثلاً: کلیک شدن یک دکمه
سپس یک شیء XMLHttpRequest به‌وسیله جاوااسکریپت ایجاد می‌شود و یک درخواست را به سرور ارسال می‌کند.
سرور پس از بررسی درخواست، یک پاسخ به صفحه وب ارسال می‌کند.
پاسخ توسط جاوااسکریپت خوانده می‌شود.
اقدام موردنظر مناسب، مثلاً به‌روزرسانی بخشی از صفحه توسط جاوااسکریپت انجام می‌شود.
سپس یک شیء XMLHttpRequest به‌وسیله جاوااسکریپت ایجاد می‌شود و یک درخواست را به سرور ارسال می‌کند.
سرور پس از بررسی درخواست، یک پاسخ به صفحه وب ارسال می‌کند.
پاسخ توسط جاوااسکریپت خوانده می‌شود.
اقدام موردنظر مناسب، مثلاً به‌روزرسانی بخشی از صفحه توسط جاوااسکریپت انجام می‌شود.
مزایا
• بهبود تجربه و رابط کاربری
• پاسخ سریع به کاربر
• کاهش چشمگیر ترافیک مصرفی، بین کاربر و سرور
• افزایش سرعت و عملکرد برنامه‌های وب
• کاهش حجم و صفحات و برنامه‌ها
• بارگذاری بخشی از صفحه وب
• مسدود نشدن کل صفحه و منتظر نماندن مخاطب
• پاسخ سریع به کاربر
• کاهش چشمگیر ترافیک مصرفی، بین کاربر و سرور
• افزایش سرعت و عملکرد برنامه‌های وب
• کاهش حجم و صفحات و برنامه‌ها
• بارگذاری بخشی از صفحه وب
• مسدود نشدن کل صفحه و منتظر نماندن مخاطب
معایب
• تأخیر در بارگذاری اولیه صفحه که باید با پیغامی به شخص اطلاع داده شود که صفحه در حال بارگذاری است.
• استفاده از جاوااسکرپت که اگر مخاطب جاوااسکریپت مرورگر خود را غیرفعال کرده باشد، ایجکس نیز نمی‌تواند اجرا شود.
• افزایش زمان طراحی و توسعه برنامه
• ساختار پیچیده‌تر نسبت به برنامه‌های ساده‌تر
• موتورهای جستجو برنامه‌های ساخته‌شده با Ajax را ایندکس نمی‌کنند.
• بین دو سرور نمی‌تواند ارتباط برقرار کند و توانایی خواندن اطلاعات از سرور دیگری را ندارد.
• استفاده از جاوااسکرپت که اگر مخاطب جاوااسکریپت مرورگر خود را غیرفعال کرده باشد، ایجکس نیز نمی‌تواند اجرا شود.
• افزایش زمان طراحی و توسعه برنامه
• ساختار پیچیده‌تر نسبت به برنامه‌های ساده‌تر
• موتورهای جستجو برنامه‌های ساخته‌شده با Ajax را ایندکس نمی‌کنند.
• بین دو سرور نمی‌تواند ارتباط برقرار کند و توانایی خواندن اطلاعات از سرور دیگری را ندارد.
وبسایت های استفاده کننده
در بین شرکت‌های مطرح، شرکت گوگل بود که بر روی این معماری تمرکز قابل‌توجهی نمود و باعث جلب‌توجه بقیه نسبت به این تکنولوژی شد.
وب‌سایت‌هایی از قبیل Google Map، Gmail، Youtube و… تنها چند نمونه از محصولات گوگل بودند که باعث جلب‌توجه دیگران به Ajax شد.
وب‌سایت‌هایی از قبیل Google Map، Gmail، Youtube و… تنها چند نمونه از محصولات گوگل بودند که باعث جلب‌توجه دیگران به Ajax شد.
لینک های مفید
باوجود این‌همه مزایایی که ایجکس دارد، به گمانم دیگر نیاز به تعریف خاصی از این تکنولوژی نیست؛ پس زمان را از دست ندهید و برای بهبود روال وبسایت خود و ایجاد بستری خوش‌دست برای کاربر، ایجکس رو فراموش نکنید! :)
